Chirurgia łokcia

Staw łokciowy, choć mniej złożony niż bark, odgrywa kluczową rolę w codziennym funkcjonowaniu – umożliwia zginanie, prostowanie oraz rotację przedramienia.

Jego prawidłowe działanie jest niezbędne do precyzyjnych ruchów kończyny górnej i sprawnego chwytu.

Problemy w obrębie łokcia mogą znacząco ograniczać jakość życia, zwłaszcza gdy prowadzą do bólu, sztywności czy utraty siły.

Kiedy rozważyć chirurgię łokcia?

Leczenie operacyjne stawu łokciowego jest zwykle zalecane, gdy:

• dolegliwości bólowe nie ustępują mimo leczenia zachowawczego,
• dochodzi do ograniczenia zakresu ruchu,
• występują uszkodzenia ścięgien, więzadeł lub powierzchni stawowych,
• staw wykazuje cechy niestabilności,
• obecne są zmiany zwyrodnieniowe lub pourazowe wymagające rekonstrukcji,
• konieczne jest usunięcie ciał obcych lub zrostów ograniczających ruch.

Najczęstsze schorzenia i urazy stawu łokciowego:

• Łokieć tenisisty (entezopatia nadkłykcia bocznego) i łokieć golfisty (entezopatia nadkłykcia przyśrodkowego) – przeciążeniowe uszkodzenia ścięgien mięśni przedramienia.
• Zespół rowka nerwu łokciowego – ucisk nerwu prowadzący do drętwienia i osłabienia ręki.
• Uszkodzenia więzadeł i niestabilność łokcia – często jako wynik urazu sportowego lub upadku.
• Złamania okolicy stawu łokciowego – wymagające precyzyjnego nastawienia lub zespolenia chirurgicznego.
• Zmiany zwyrodnieniowe (artroza) – prowadzące do sztywności, bólu i ograniczenia ruchu.
• Konflikty mechaniczne w stawie (impingement) – ograniczające ruch i wywołujące ból przy skrajnych zakresach ruchu.

Zakres operacji wykonywanych w Instytucie Chirurgii Barku:

• Artroskopia stawu łokciowego – małoinwazyjna technika diagnostyczno-terapeutyczna pozwalająca na:
  • usunięcie ciał wolnych,
  • opracowanie chrząstki,
  • uwolnienie zrostów i poprawę ruchomości,
  • leczenie zespołu konfliktu wyrostka dziobiastego.
• Rekonstrukcja więzadeł łokcia – przywracająca stabilność stawu po urazach sportowych.
• Zabiegi neurochirurgiczne – odbarczenie nerwu łokciowego przy zespole rowka.
• Leczenie entezopatii (łokieć tenisisty/golfisty) – techniki mikrochirurgiczne i artroskopowe.
• Alloplastyka stawu łokciowego – w przypadkach zaawansowanej artrozy (w wybranych przypadkach).

Indywidualne podejście do pacjenta

W Instytucie Chirurgii Barku każdy przypadek traktujemy indywidualnie.

Decyzje o leczeniu operacyjnym podejmujemy po dokładnym wywiadzie, badaniu klinicznym, analizie badań obrazowych (RTG, USG, MRI) i konsultacji z zespołem ortopedyczno-fizjoterapeutycznym.

Naszym celem jest nie tylko usunięcie objawów, ale przede wszystkim przywrócenie pacjentowi pełnej funkcji kończyny górnej – w sposób możliwie najmniej inwazyjny i trwały.

Zespół rowka nerwu łokciowego – operacyjne odbarczenie

Dane pacjenta:

• Wiek: 44 lata
• Płeć: mężczyzna
• Zawód: informatyk, hobbystycznie grający na gitarze
• Dominująca ręka: prawa

Wywiad i objawy:

Pacjent zgłosił się z powodu nasilających się od kilku miesięcy dolegliwości w obrębie łokcia prawego:

• drętwienie i mrowienie IV i V palca dłoni, głównie w nocy,
• uczucie osłabienia chwytu,
• sporadyczne bóle w okolicy łokcia przy zgięciu,
• pogorszenie precyzji ruchów palców – utrudnienia w grze na gitarze i pisaniu na klawiaturze.

W wywiadzie brak urazów, jednak wielogodzinna praca przy komputerze oraz częste zgięcie łokcia mogły nasilać objawy.

Diagnostyka:

• Badanie neurologiczne: dodatni test Tinela w rowku nerwu łokciowego, objawy parestezji nasilające się przy utrzymaniu zgięcia łokcia > 60 sekund.
• EMG/ENG: spowolnienie przewodnictwa nerwowego w obrębie nerwu łokciowego na wysokości łokcia.
• USG: pogrubienie nerwu łokciowego z cechami konfliktu i zwłóknienia w obrębie rowka.

Diagnoza:

Zespół rowka nerwu łokciowego (ang. Cubital Tunnel Syndrome) – neuropatia z ucisku nerwu łokciowego w bruździe za nadkłykciem przyśrodkowym kości ramiennej.

Leczenie zachowawcze:

Pacjent początkowo leczony zachowawczo przez 3 miesiące:

• zmiana ergonomii pracy,
• szyna nocna unieruchamiająca łokieć w wyproście,
• fizjoterapia ukierunkowana na neuromobilizację,
• farmakoterapia przeciwobrzękowa.

Brak poprawy – zdecydowano o leczeniu operacyjnym.

Leczenie operacyjne:

Zabieg: odbarczenie nerwu łokciowego z jego przednim przemieszczeniem (transpozycja przednia podskórna)

Technika:

• cięcie skórne wzdłuż przyśrodkowej części łokcia,
• uwolnienie nerwu z tkanki bliznowatej w obrębie rowka,
• przemieszczenie nerwu do przodu (przed nadkłykieć) w celu uniknięcia ucisku przy zgięciu,
• dokładna hemostaza, zaopatrzenie skóry.

Czas trwania operacji: ok. 60 minut
Znieczulenie: przewodowe (blok splotu ramiennego)

Przebieg pooperacyjny:

• doba – wypis do domu, łokieć w ortezie ochronnej
• od 7. doby – stopniowe uruchamianie, ćwiczenia mobilizujące nerw
• po 3 tygodniach – powrót do lekkiej pracy biurowej
• po 6 tygodniach – pełny powrót do codziennej aktywności, w tym gry na gitarze

Wynik leczenia:

• ustąpienie drętwienia palców do 3 tygodni po operacji
• znaczna poprawa siły chwytu
• pacjent powrócił do pracy i hobby bez objawów nawrotu

Ten przypadek pokazuje, jak istotna jest wczesna diagnostyka neuropatii nerwu łokciowego.

Choć leczenie zachowawcze bywa skuteczne, w sytuacjach przewlekłych lub postępujących objawów neurologicznych, operacyjne odbarczenie nerwu jest metodą z wyboru.

Kluczowe znaczenie ma też właściwie dobrany moment interwencji – zanim dojdzie do nieodwracalnych zmian w strukturze nerwu.

Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi

Kiedy konieczna jest operacja stawu łokciowego?

Operacja stawu łokciowego bywa rozważana, gdy leczenie zachowawcze (rehabilitacja, leki, zmiana trybu życia) nie przynosi rezultatów, a pacjent nadal zgłasza:

• uporczywy ból w okolicy łokcia, zwłaszcza przy ruchu czy obciążeniu,
• znaczące ograniczenie zakresu ruchu (np. zgięcia lub prostowania),
• niestabilność stawu łokciowego (np. częste podwichnięcia, uczucie „luźności”),
• uszkodzenia struktur wewnątrz stawu (np. ścięgna, więzadła, chrząstka), które mogą wymagać naprawy lub rekonstrukcji,
• zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe stawu łokciowego lub uszkodzenia pourazowe wymagające interwencji chirurgicznej.
  W literaturze podkreśla się, że np. w przypadku Zespół rowka nerwu łokciowego‑nerwu łokciowego, jeśli objawy utrzymują się pomimo leczenia zachowawczego, operacja może być wskazana.
  W naszym Instytucie ICHB podejście jest indywidualne – decyzję o operacji podejmuje się po pełnej diagnostyce, analizie oczekiwań pacjenta, stanu klinicznego oraz dostępnych metod.

Jakie są najczęstsze procedury operacyjne w obrębie łokcia?

Do najczęściej wykonywanych procedur chirurgicznych stawu łokciowego należą:

• artroskopia łokcia – małoinwazyjna technika pozwalająca na ocenę i leczenie zmian wewnątrz stawu (usunięcie ciał wolnych, opracowanie uszkodzeń chrząstki, usunięcie zrostów).
• rekonstrukcja więzadeł łokcia – w przypadkach niestabilności stawu w wyniku urazu lub przewlekłych przeciążeń.
• odbarczenie nerwu łokciowego – przy ucisku lub uszkodzeniu nerwu w okolicy łokcia.
• alloplastyka stawu łokciowego (wymiana całkowita lub częściowa endoprotezy) – w zaawansowanych zmianach zwyrodnieniowych, które nie reagują na leczenie zachowawcze.
  W ICHB dobieramy procedurę do problemu konkretnego pacjenta – biorąc pod uwagę stan tkanek, wiek, poziom aktywności, oczekiwania oraz potencjalne ryzyka.

Jak długi jest czas rekonwalescencji po operacji łokcia?

Czas powrotu do sprawności zależy od rodzaju operacji, stopnia uszkodzeń, współistniejących chorób, wieku i zaangażowania w rehabilitację. Przykładowo:

• Po artroskopii łokcia pacjent może rozpocząć ruchomość stawu już w pierwszych dniach po zabiegu.
• Po bardziej rozległych rekonstrukcjach więzadeł, stabilizacji lub endoprotezie czasu rehabilitacji jest więcej – może trwać kilka tygodni do kilku miesięcy.
• W przypadku operacji nerwu łokciowego – pełna poprawa może nastąpić po 4–6 tygodniach, choć regeneracja nerwu może trwać dłużej.
  W ICHB przygotowujemy dla każdego pacjenta indywidualny plan rehabilitacji i monitorujemy postępy, aby powrót do aktywności był możliwy w bezpieczny i optymalny sposób.

Jakie są możliwe powikłania operacji stawu łokciowego?

Jak przy każdym zabiegu chirurgicznym, także w obrębie łokcia mogą wystąpić pewne powikłania, choć przy odpowiednim doborze pacjenta i procedury ryzyko jest ograniczone. Poniżej przykłady:

• infekcja miejsca operowanego (zazwyczaj < 1 %).
• uszkodzenie nerwu łokciowego lub innych struktur nerwowych lub naczyniowych – szczególnie w rekonstrukcjach lub operacjach wymagających pracy w sąsiedztwie nerwu.
• ograniczenie zakresu ruchu lub przykurcz stawu – zwłaszcza gdy rehabilitacja jest mniej intensywna lub dochodzi do powikłań gojenia.
• niestabilność lub ponowne uszkodzenie – przy zabiegach rekonstrukcyjnych więzadeł lub dużych uszkodzeniach tkanek miękkich.
  W ICHB przed zabiegiem omawiamy z pacjentem wszystkie potencjalne ryzyka, a po zabiegu – monitorujemy gojenie i wspieramy proces rehabilitacji, by zminimalizować możliwe komplikacje.

Czy po operacji łokcia możliwy jest powrót do sportu lub aktywności fizycznej?

Tak – w wielu przypadkach możliwy jest powrót do sportu, aktywności zawodowej czy hobbystycznej. Kluczowe czynniki to:

• odpowiedni moment operacji i dobór techniki chirurgicznej,
• skuteczna rehabilitacja, zaczynająca się od momentu, kiedy jest to bezpieczne,
• stopniowe zwiększanie obciążenia zgodnie z planem terapeutycznym,
• indywidualne dostosowanie ćwiczeń i powrotu do aktywności.
  Na przykład w przypadkach artroskopii łokcia lub odbarczenia nerwu łokciowego pacjenci często wracają do aktywności w ciągu kilku tygodni–miesięcy. W przypadku dużych rekonstrukcji lub endoprotez czas może być dłuższy.
  W ICHB pracujemy z fizjoterapeutą i chirurgiem nad planem powrotu do sportu – uwzględniając jego rodzaj i oczekiwania pacjenta.

Jak przygotować się do operacji stawu łokciowego?

Przygotowanie obejmuje kilka ważnych kroków:

• pełna diagnostyka: badanie kliniczne, USG, RTG, czasami MRI czy EMG – w zależności od wskazań, aby precyzyjnie określić problem.
• optymalizacja stanu zdrowia przed zabiegiem: jeśli pacjent ma choroby przewlekłe (cukrzyca, nadciśnienie, choroby serca), warto je ustabilizować.
• omówienie z chirurgiem i anestezjologiem planu operacji, znieczulenia, przewidywanego czasu hospitalizacji i rehabilitacji.
• zaplanowanie opieki po zabiegu – czy potrzebna będzie pomoc w domu, czy rehabilitacja, jakie ograniczenia w aktywności będą.
• zaprzestanie palenia w miarę możliwości i przygotowanie zdrowotne organizmu – palenie opóźnia gojenie tkanek.
  W ICHB omawiamy szczegółowo każdy z tych elementów z pacjentem, aby procedura przebiegła sprawnie i skutecznie.

Czy zawsze należy wymieniać staw łokciowy (alloplastyka), czy można uniknąć operacji?

Alloplastyka stawu łokciowego (czyli wymiana stawu) jest opcją w przypadku bardzo zaawansowanej zmiany zwyrodnieniowej, urazu, który znacznie uszkodził struktury stawu i gdy leczenie zachowawcze oraz inne zabiegi nie przyniosły poprawy.
Nie każdy pacjent musi od razu mieć wymianę stawu – często najpierw stosuje się mniej inwazyjne metody chirurgiczne lub leczenie zachowawcze. W ICHB dokładnie oceniamy, czy pacjent jest kandydatem do alloplastyki, czy możliwe jest leczenie mniej radykalne – zawsze w zgodzie z oczekiwaniami i stanem zdrowia pacjenta.

Jeśli zmagasz się z bólem, ograniczeniem ruchu lub niestabilnością łokcia — zachęcamy Cię do skonsultowania się z zespołem Instytut Chirurgii Barku.
Podczas konsultacji specjalista:

• przeprowadzi dokładny wywiad i badanie kliniczne stawu łokciowego,
• omówi możliwości diagnostyczne (USG, RTG, MRI, EMG) dostosowane do Twojej sytuacji,
• przedstawi możliwe opcje leczenia – od zachowawczych po chirurgiczne, z uwzględnieniem Twoich oczekiwań i stylu życia,
• jeśli będzie to wskazane, zaplanuje krok po kroku przebieg operacji i rehabilitacji.

Gotowy na pierwszy krok ku sprawnej i bezbolesnej kończynie?

Nie musisz samodzielnie zgadywać, czy Twój problem z łokciem wymaga operacji, rehabilitacji czy może wystarczy precyzyjna diagnoza. W Instytucie Chirurgii Barku skupiamy się na rozwiązaniach dopasowanych do Ciebie – Twojego trybu życia, aktywności i oczekiwań.

👨‍⚕️ Umów się na konsultację i pozwól nam zająć się resztą.
📍Szczecin, al. Wojska Polskiego 8a/1
📞 +48 608 880 817 | ✉️ kontakt@ichb.szczecin.pl

Zadbaj o swój łokieć – to drobny krok, który może przywrócić pełnię ruchu Twojej codzienności.
Działaj świadomie. Leczymy, tłumaczymy, wspieramy.